In dit artikel gaan we dieper in op het concept van complex ouderschap na scheiding. We onderzoeken waarom het belangrijk is om de focus te verleggen van de ex-partnerrelatie naar de ouder-kindrelatie. Daarnaast bespreken we welke factoren bijdragen aan de complexiteit van ouderschap na scheiding en hoe ouders, hulpverleners en de rechtspraak hier beter op kunnen inspelen. Door een andere benadering te hanteren, kunnen we ouders ondersteunen in hun rol als ouder en bijdragen aan een stabiele omgeving voor kinderen.
Wanneer ouders na een scheiding vastlopen in conflicten of wanneer kinderen knel komen te zitten tussen hun ouders, wordt er in hulpverlening en de juridische wereld vaak gesproken over een ‘vechtscheiding’ of een ‘hoog conflictscheiding’. Deze termen leggen de nadruk op de ex-partnerrelatie: de relatie die stopt en afgehecht moet worden.
De relatie die na de breuk echter blijvend is, is die tussen ouder en kind. Het ouderschap van beide ouders moet opnieuw vormgegeven worden in een complexe realiteit van twee huizen en soms tegenstrijdige contexten. Daarom kiezen wij er bij IPSO+ voor om te spreken van ‘complex ouderschap na scheiding’. Dit helpt om de focus te leggen op de uitdagingen rondom ouderschap en niet enkel op het conflict tussen ex-partners.
Een scheiding betekent het einde van een partnerrelatie en het opbreken van het intacte gezin, maar niet het einde van ouderschap. Beide ouders blijven verantwoordelijk voor hun kinderen. De kernvraag is: hoe geeft elke ouder op een constructieve manier invulling aan het ouderschap in deze nieuwe situatie?
Wat voorheen vanzelfsprekend was, geldt niet meer. De manier waarop de ouder-kindrelatie wordt ingevuld, verandert ingrijpend. Dit vraagt om begeleiding en ondersteuning. Hoe kunnen hulpverlening en rechtspraak ouders hierin een passend kader bieden?
Om hier een antwoord op te kunnen geven is het zaak eerst te kijken naar wat ouderschap na scheiding complex maakt in sommige gevallen. De complexiteit van ouderschap na scheiding ligt niet zozeer in de scheiding zelf, maar in de dynamiek die erna ontstaat. De overgang van een kerngezin naar twee gezinnen brengt spanning en reorganisatie met zich mee, maar daarnaast ontstaan er vaak bijkomende uitdagingen:
Escalerende strijd
Conflicten tussen ouders over diverse onderwerpen blijven aanhouden of escaleren, waardoor alle energie naar de strijd gaat en de focus op het kind verloren raakt.
Complicaties in de rouw
Eén of beide ouders lopen vast in het rouwproces over de opeenvolgende verliezen: verlies van de relatie, verlies van dagelijkse tijd met het kind, verlies van de toekomst, verlies van het gezamenlijke verleden of verlies van het sociale netwerk.
Eerder of blijvend geweld of onveiligheid
In gevallen van huiselijk geweld, partnergeweld of andere vormen van terreur tussen ex-partners kan een ouder in een constante overlevingsmodus blijven, wat invloed heeft op de ouderrol.
Persoonlijke problematiek
Psychische kwetsbaarheid, verslavingsproblematiek of andere persoonlijke uitdagingen van één of beide ouders kunnen het ouderschap bemoeilijken.
Door deze complexiteit te erkennen, ontstaat er ruimte om te kijken naar hoe ouders ondanks deze omstandigheden toch hun ouderschap kunnen vormgeven in het belang van hun kind.
Door te spreken van ‘complex ouderschap na scheiding’ in plaats van ‘vechtscheiding’ richten we de aandacht op wat echt nodig is: ondersteuning, erkenning en praktische handvatten om het ouderschap te blijven vormgeven, ondanks de uitdagingen. Dit vraagt ook om een andere blik van professionals, familie en vrienden. Niet als toeschouwers van een conflict, maar als ondersteuners van ouderschap in moeilijke omstandigheden.
Door deze verschuiving in taal en perspectief maken we ruimte voor constructieve oplossingen en zetten we kinderen en hun behoeften werkelijk centraal. Ouderschap na scheiding kan zeer complex zijn, maar met erkenning en de juiste ondersteuning kunnen ouders hun rol blijven vervullen en hun kinderen de stabiliteit en zorg bieden die ze nodig hebben.
Door Vanessa Maes
Meer weten over Vanessa en haar kijk op complex ouderschap na scheiding? Ga naar haar website of haar Ouderschap na Scheiding Academie voor ouders.
Nu is alle informatie rondom Parallel Solo Ouderschap beschikbaar op één overzichtelijke factsheet.
Nieuwsgierig en wil jij deze gratis factsheet in je mailbox ontvangen? Laat je e-mail adres achter en je ontvangt de factsheet én blijft op de hoogte van het laatste nieuws rondom IPSO+.
